نقش نور طبیعی در طراحی خانه ویلایی؛ اهمیت نور طبیعی در طراحی نما و دکوراسیون داخلی ویلا

با رقابتی شدن ویلاسازی در اقصی نقاط کشور، توجه به جزئیاتی نظیر نورپردازی در طراحی ویلا بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. نورپردازی در ویلا به دو شیوه انجام می‌شود. روش اول استفاده از نور طبیعی خورشید برای بهبود وضعیت روشنایی ویلا است. روش دوم نصب تجهیزات نورپردازی مصنوعی نظیر لامپ، LED و … می‌باشد.

در این میان نورپردازی طبیعی ویلا اهمیت زیادی دارد. طراحی مناسب و اصولی ویلا جهت به کارگیری حداکثری از نور طبیعی بسیار مهم است، چرا که نور طبیعی بیشترین تاثیر را در روشنایی خانه ویلایی دارد. البته از سایر جنبه‌های نور طبیعی نمی‌توان به سادگی گذشت. برای مثال تامین روشنایی ویلا با نور طبیعی باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می‌شود.

نورپردازی در طراحی ویلا چیست؟

نورپردازی در ویلا یکی از مراحل ساخت ویلا است که به منظور افزایش زیبایی، ایجاد آرامش، افزایش کارایی و بهبود امنیت ویلا انجام می‌شود. هدف نورپردازی به کارگیری نور طبیعی و نور مصنوعی به شیوه خلاقانه در داخل و بیرون از ویلا است؛ به گونه‌ای که طراحی ویلا زیباتر، جذاب‌تر و باشکوه‌تر به نظر برسد. به طور کلی نورپردازی در ساخت ویلا به سه بخش مختلف تقسیم می‌شود: نورپردازی نمای ویلا، نورپردازی دکوراسیون داخلی ویلا و نورپردازی محوطه ویلا.

با تمام تفاسیر اجرای نورپردازی در طراحی ویلا شامل نورپردازی طبیعی و نورپردازی مصنوعی می‌شود. در این صفحه با صرف نظر از نورپردازی مصنوعی به نقش نور طبیعی در طراحی خانه‌های ویلایی خواهیم پرداخت.

نورپردازی طبیعی ویلا چیست؟

نورپردازی طبیعی در طراحی ویلا به معنای استفاده از نور خورشید برای روشن کردن بخش‌های مختلف ویلا است. بر خلاف نور مصنوعی، نور طبیعی از طریق پنجره، پاسیو، سقف شیشه‌ای، بازشوها، عناصر شفاف نظیر آجر شیشه‌ای و … وارد فضای داخلی ویلا می‌شود. این در حالی است که در نورپردازی مصنوعی از لامپ الکتریکی، LED و سایر تجهیزات دست ساز استفاده خواهد شد.

در نورپردازی در طراحی ویلا هر دو نور طبیعی و نور مصنوعی به کار گرفته می‌شود؛ اما استفاده از نور طبیعی علاوه بر مزایایی که دارد، نیاز به مهارت و اجرای یک پلان اختصاصی دارد.

مزایای نور طبیعی در طراحی ویلا

به طور کلی به کارگیری نورپردازی در طراحی ویلا با نور طبیعی از مزایای زیادی برخورداری است. از مهمترین مزایای نورپردازی طبیعی ویلا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صرفه جویی در مصرف انرژی: نور طبیعی ضمن کاهش نیاز به نور مصنوعی، گرمای مورد نیاز در روزهای سرد سال را تامین می‌کند. این رویه تا حد زیادی در مصرف انرژی صرفه جویی خواهد کرد.
• افزایش جذابیت و زیبایی ویلا: نور طبیعی باعث افزایش جذابیت نمای و دکوراسیون داخلی سازه می‌شود. نور طبیعی می‌تواند به بخش‌های مختلف ویلا جلوه و شکوه ببخشد.
• ارتقای سلامت جسمی و روحی ساکنین: نور طبیعی با افزایش تولید سروتونین باعث بهبود سلامت روحی ساکنین می‌گردد. همچنین نور طبیعی منبع ویتامین D است که برای سلامت جسمانی ساکنین مناسب می‌باشد.
• افزایش ارزش ویلا: ویلایی با مشخصات جذب حداکثری نور طبیعی، نظیر پنجره‌های بزرگ، نورگیر سقف و …، مورد توجه خریداران قرار داشته و معمولا با قیمت بیشتری به فروش می‌رسد.
• افزایش آسایش بصری: از آنجا که نورپردازی طبیعی دارای نور یکنواخت‌تر و ملایم‌تر است، با به کارگیری بهینه از آن می‌توان آسایش بصری ساکنین را فراهم کرد تا چشم‌ها کمتر خسته شود.
• کاهش رطوبت: ورود نور طبیعی به داخل ویلا می‌تواند از ایجاد رطوبت جلوگیری کند. به این ترتیب از رشد قارچ و کپک در داخل ویلا ممانعت خواهد شد.
• بهبود تهویه داخلی ویلا: در نهایت ورود نور طبیعی به شیوه مطلوب به داخل ویلا امکان تهویه مناسب و ایده‌آل ویلا را فراهم می‌کند.

روش های تامین نور طبیعی برای ویلا

به کارگیری نور طبیعی در طراحی ویلا به روش‌های مختلف انجام می‌شود. برای این کار طراح ویلا از طریق ابزارهای مختلف تلاش می‌کند تا حداکثر نور طبیعی به ویلا هدایت شود. برخی از روش‌های تامین نور طبیعی برای ویلا عبارت است از:

• استفاده از پنجره‌های بزرگ: طراحی پنجره‌های بزرگ و قدی یکی از بهترین روش‌ها برای افزایش بهره‌وری از نور طبیعی خورشید است. پنجره‌های بزرگ نور بیشتری وارد فضای داخلی ویلا می‌کنند که این امر می‌تواند محیط خانه را دلچسب و زیبا کند. از این پنجره‌ها می‌توان در حال، پذیرایی یا اتاق خواب استفاده نمود.
• تعبیه نورگیر سقفی: استفاده از نورگیرهای سقفی در مکان‌هایی که امکان استفاده از پنجره جانبی وجود ندارد، یکی دیگر از راهکارهای به کارگیری نور طبیعی است. در این روش نور از طریق فضای سقف وارد ویلا خواهد شد. این روش مناسب حمام، آشپزخانه و فضای ورودی ساختمان است.
• تعبیه نورگیر جانبی: در اتاق‌های بزرگ یا نشیمن‌های گسترده می‌توان از نورگیرهای جانبی هم استفاده کرد. در این صورت نور به صورت یکنواخت و ملایم در داخل فضای ویلا توزیع خواهد شد.
• استفاده از درب شیشه‌ای: یک راهکار دیگر برای بهینه سازی نورپردازی در طراحی ویلا استفاده از درب شیشه‌ای در تراس یا حیاط است. با این کار نور خورشید به صورت مستقیم به داخل محیط ویلا هدایت می‌شود.

• به کارگیری بالکن یا تراس شیشه‌ای: یک راهکار دیگری برای استفاده حداکثری از نور خورشید در طراحی ویلا طراحی تراس یا بالکن شیشه‌ای می‌باشد. با این روش نور گسترده از طریق فضای تراس یا بالکن وارد ویلا خواهد شد.
• اجرای نمای شفاف و شیشه‌ای: ایده طراحی نما با شیشه هم می‌تواند ایده موثری در به کارگیری نور طبیعی باشد. در این رویه تمام یا بخشی از نما با شیشه کاری ساخته شده و نور با قدرت بالا وارد ویلا می‌گردد.
• اجرای پاسیو: راهکار دیگری برای نورپردازی با نور طبیعی ساخت پاسیو در ویلا است. با این کار نور با قدرت بالا به محیط مرکزی ویلا وارد خواهد شد.
• زاویه دادن به ویلا در جهت نور خورشید: یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای نورپردازی طبیعی ویلا ساخت ویلا در زاویه مناسب است. طراحی ویلا باید در جهتی باشد تا نور در طول روز به اندازه کافی وارد آن شود.

طراحی ویلا بر اساس نور خورشید

بسته به حرکت خورشید و جهت تابش نور آن می‌توان 4 نوع مختلف از نورگیری را در طول روز برای ویلا متصور شد. کیفیت نورگیری ساختمان ویلا در طول این 4 زمان بسیار متفاوت است. بنابراین واجب است در طراحی ویلا به این 4 زمان توجه کرده و طراحی ویلا را بر اساس آن پیش برد:

• نور شرقی: نور شرقی همزمان با پدیدار شدن خورشید در ابتدای روز به ویلا می‌تابد. در پروسه نورپردازی در طراحی ویلا باید مکان‌هایی برای بهره‌وری از نور شرق انتخاب شوند که در ابتدای صبح بیشتر مورد استفاده ساکنین قرار می‌گیرند. طبیعتا آشپزخانه یا اتاق خواب بهترین مکان‌ها برای استفاده از نور شرق هستند.
• نور جنوب: باکیفیت‌ترین نور وارد شده به ویلا نور جنوب است. این نوع نور بیشتر ساعات روز به ویلا هدایت می‌شود. بنابراین استفاده از آنها برای مکان‌هایی نظیر پذیرایی رایج‌تر است. در واقع باید از نور جنوب نهایت استفاده را در طراحی ویلا برد.
• نور شمال: بر خلاف نور جنوب، نور شمال ضعیف‌ترین نوع نور ورودی به ویلا است. در قسمت‌های شمالی ویلا تنها می‌توان از روشنایی استفاده کرد، چرا که نور خورشید به صورت مستقیم به ویلا نخواهد تابید. بنابراین در این مکان‌ها می‌بایست برای طراحی اتاق خواب یا فضاهایی که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، استفاده نمود.
• نور غرب: در نهایت در هنگام غروب نور خورشید از غرب به ویلا خواهد تابید. برای استفاده از این نور باید مکان‌هایی را در طراحی ویلا انتخاب کرد که در هنگام غروب بیشتر مورد استفاده ساکنین قرار دارند. نشیمن خصوصی یکی از این مکان‌ها است.

معایب استفاده بیش از حد از نور طبیعی در طراحی ویلا

اگرچه نورپردازی طبیعی ویلا با نور خورشید مزایای زیادی دارد، اما اگر طراحی ویلا باعث هدایت بیش از حد نور خورشید به داخل ویلا شود، می‌تواند ایرادات زیادی برای افراد ایجاد نماید. در واقع استفاده بیش از حد از نور طبیعی در نورپردازی در ویلا مضر است. از جمله معایب و ایرادات این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ورود بیش از حد نور نه تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند کیفیت فضای ویلا را کاهش دهد.
• استفاده از پنجره یا درب‌های شیشه‌ای بزرگ برای افزایش نور ورودی، خصوصا در صورت استفاده از مصالح بی کیفیت، می‌تواند منجر به ایجاد آلودگی صوتی، گرد و خاک و … در محیط ویلا شود.
• استفاده از پنجره‌های متعدد با هدف عبور نور حداکثری تنها می‌تواند نمای ویلا را از لحاظ ظاهری متزلزل کند.
• همچنین استفاده از درب و پنجره زیاد به دکوراسیون داخلی ویلا هم آسیب جدی وارد می‌کند.

در نهایت باید بدانید استفاده از نور طبیعی در طراحی ویلا باید به صورت اصولی و توسط افراد حرفه‌ای انجام شود. در غیر این صورت نه تنها نورپردازی مفید نخواهد بود، بلکه می‌تواند آثار زیان باری بر ویلا و ساکنین ویلا داشته باشد.

نورپردازی طبیعی ویلا را جدی بگیرید!

همانطور که گفته شد، نورپردازی در طراحی ویلا با دو نوع نور طبیعی و مصنوعی انجام می‌شود. با این حال بهره‌وری از نور طبیعی اهمیت زیادی در طراحی و ساخت یک ویلای جدید دارد. به کارگیری نور طبیعی ضمن جلوگیری از مصرف انرژی، می‌تواند به سلامت روحی و روانی ساکنین کمک کند. همچنین نور طبیعی در کاهش رطوبت و بهبود تهویه ویلا موثر است. در واقع می‌توان ادعا کرد نقش نور طبیعی در طراحی ویلا نسبت به نور مصنوعی بسیار بیشتر و کلیدی‌تر است. بنابراین توجه به نورپردازی طبیعی ویلا باید در اولویت سازندگان ویلا و کارفرمایان قرار بگیرد.