طراحی محوطه- دیوار حائل

دیوار حائل ساختاری است که از یک طرف دیواره خاکی را مهار می کند ولی در طرف دیگرش آزاد است. این المان، تغییرات در سطوح و اجرای محوطه سازی روی توپوگرافی های ناهموار را مقدور می سازد. وجود دیوارهای حائل باعث می شود که بتوان با زوایای تندتری، خاکبرداری و خاکریزی های مورد نیاز در سایت را صورت داد. از این رو تنوع در سکوها و اختلاف ترازهایی را برای فضاهای مختلف میسر ساخته و همچنین فضای باز و آزاد بیشتری را در پای شیب یک تپه یا ناهمواری طبیعی فراهم می آورد.

جایگذاری دیوارهای حائل در طراحی محوطه، بسیار مهم است. علاوه بر الزامات غیرقابل اجتناب سایت، از لحاظ شیب و توپوگرافی، باید به این نکته دقت کرد که این المان ها تقریبا برای همیشه در جای خود باقی خواهند ماند و تغییر مکان آنهابسیار زمان بر و پرهزینه خواهد بود. بنابراین جانمایی، استحکام و طراحی چند منظوره آنها باید مد نظر قرار گیرد. به عنوان مثال یک دیوار حائل می تواند به عنوان یک باغچه باریک و سکویی برای نشستن تعریف شود.

 مسئله ای که طراحی و ساخت دیوارهای حائل را چالش برانگیز می کند، استحکام آن است که متاثر از بار و فشار عرضی خاک است. علاوه بر آن، وجود آب در خاک مجاور آن، باعث ایجاد فشار هیدرو استاتیک شده که دلیل فروپاشی بیشتر دیوارهای حائل است. تنها راه حل، استفاده از سیستم های زهکش و آب بند در پشت این دیوارها است.

از لحاظ ارتفاعی دیوارهای حائل در محوطه سازی به دو دسته تقسیم می شوند:

-دیوارهای با ارتفاع کمتر از 130 سانتیمتر که طرح و ساخت ساده تری داشته و توسط یک طراح لندسکیپ نیز قابل اجرا هستند.

-دیوارهای با ارتفاع بیشتر از 130 سانتیمتر که به علت فشارهای عرضی بیشتر خاک، به تمهیدات سازه ای بیشتری نیازمند است و باید به وسیله مهندس سازه طراحی و اجرا شود. محاسبات و نحوه اجرای این نوع دیوارها، بسیار مهم است زیرا عدم استحکام کافی آنها علاوه بر ریزش دیوار، صدمات مالی و جانی را نیز به همراه خواهد داشت.

دیوارهای حائل کوتاه که متحمل فشارهای جانبی و فوقانی کمتری هستند می توانند از چوب ساخته شوند. البته بافت آنها باید دارای خصوصیات اصلاح شده ای باشد که در برابر ضربه و رطوبت مقاوم باشند.

استفاده از بلوک های بتنی نیز به لحاظ استحکام و نقش پذیری روی سطوحشان، در ساخت این دیوارها رشد روزافزونی داشته است.

  از دیرباز استفاده گسترده ای از سنگ برای دیوارهای حائل صورت می گرفته است. سنگها می توانند به صورت طبیعی و خشکه چین روی هم قرار گیرند و یا ظاهر ساب خورده تری داشته باشند.

  آجرهای بنایی همراه با پایه ها و ملات مناسب نیز در ساخت دیوارهای حائل محوطه رواج دارند. ضخامت و نوع آجرچینی باید به گونه ای باشد که در برابر فشارهای جانبی مقاومت کند.

همواره باید به یاد داشت که گرچه زیبایی این دیوارها در جذابیت های بصری طراحی محوطه اهمیت دارد، اما عملکرد سازه ای آنها باید در الویت قرار گیرد. با مد نظر قرار دادن تمام جنبه های جانمایی، طراحی، انتخاب متریال و نحوه ساخت، می توان به اهداف وجودی دیوارحائل مناسب نائل شد.