طراحی محوطه در اقلیم گرم و خشک

 ویژگی غالب این مناطق گرمای زیاد و خشکی هوا در بیشتر اوقات سال و سرما در فصل زمستان است. اصول محوطه سازی مختص این اقلیم باید بر تعدیل گرما و خشکی فضاهای بیرونی و ایجاد آسایش حرارتی آن، تمرکز داشته باشد. آب و هوای گرم و خشک، تمهیداتی را می طلبد که حداکثر استفاده از فضاهای بیرونی در فصول گرم نیز مقدور باشد.

مهمترین رویکرد، ایجاد سایه اندازی های مناسب و تامین فضاهای خنک با دید و منظرهای جذاب می باشد. در همین راستا به علت خشکی هوا و کمبود منابع آب در دسترس، چه به صورت بارندگی و چه به صورت مخازن زیر زمینی، استفاده بهینه از آب، الویت اصلی یک طراحی محوطه مناسب می باشد.

از طرف دیگر، از آنجاییکه در مناطق خشک، وجود آب بسیار ارزشمند و حیات بخش است، وجود یک آب نما یا حوضچه، در محوطه، تاثیر زیادی بر جذابیت فضایی و بصری مجموعه دارد و همچنین از خشکی هوای پیرامونی کاسته و لطافت خاصی به آن می بخشد.

شایان ذکر است جانمایی و جهت گیری حوضچه یا استخر کوچک، بسیار مهم است، حتی بهتر است اولین المانی باشد که مکان و جهتش تعیین می شود و بقیه اجزا به نسبت آن شکل گیرند. هم جواری پوشش های گیاهی از جمله درختان و گلها با یک بدنه آبی، مکان دلنشینی را برای استراحت و آرامش فراهم می آورد. همچنین درختان بهترین نوع سایه اندازی را ایجاد کرده و از تبخیر زیاد آب جلوگیری می کنند. البته می توان با ایده های خلاقانه، سایه بان هایی را طراحی کرد که علاوه براین که به نما و زیبایی حوض و یا آب نما لطمه وارد نمی کند، سایه اندازی موثری داشته باشد. متریال مناسب برای بدنه های آبی، سنگ های طبیعی و سرامیک ها هستند که هم ظاهر جذابی به آن می بخشند و هم ضریب تابشی کمی دارند.

در طراحی محوطه، پوشش گیاهی رکن اساسی است. در اقلیم گرم و خشک باید از گیاهانی استفاده کرد که مقاوم به گرما و خشکی هوا بوده و نیاز کمی به آبیاری داشته باشند.

برای ایجاد پناه و حفاظ در برابر بادهای گرم و خشک در تابستان و بادهای سرد زمستانی باید از درختان همیشه سبز و انبوه در جهت های مناسب استفاده کرد. مهمترین گیاهانی که سازگاری خوبی در برابر گرما و بی آبی دارند عبارتند از :

انواع کاکتوس ها، اقاقیا، آلوئه ورا، آگاو( گیاه خنجری)، شمعدانی، مریم گلی و گل کوکب

سطوح چمن کاری شده باعث سرسبزی و طراوت محوطه می شود و از بازتابش حرارت و گرما جلوگیری می کنند، اما باید ترجیحا در نواحی سایه دار باشند تا نیازمند آبیاری کمتری باشند. این سایه اندازی می تواند به واسطه درختانی با چترهای باز و یا المان های سازه ای بسیار سبک فراهم آید. یک زمین چمن کاری شده سایه دار در مقایسهبا سایر کفسازی ها، اثر سرمایشی و خنک سازی بالاتری داشته و علاوه بر منظر شاداب و سبزی که به محیط می بخشد، باعث صرفه جویی حدود P در مصرف آب می شود.

وجود پاسیوهای سرپوشیده، کاشت گیاهان متنوعی را میسر می کند و فضای مناسبی را محفوظ از آفتاب مستقیم برای استراحت و پرورش گیاهان ایجاد می کند، بنابراین گزینه مناسبی برای این اقلیم است.

آلاچیق نیز به جهت سایه اندازی مناسب، فضای مطلوب و خنکی را برای نشستن تدارک می بیند و می تواند به عنوان نقطه کانونی سایت در نظر گرفته شود. همچنین باعث سایه اندازی نیز در پیرامون خود می شود. به علت بارش کم، چوب مصالح مناسبی است و نمای جذابی ارائه می کند.

کفسازی ها در این نوع طراحی محوطه باید از متریالی انتخاب شوند که دارای بازتابش کم اشعه آفتاب و گرما باشند. انواع مختلفی از سنگهای غیر صیقلی و ساب خورده و محصولات با پایه گل پخته و یا آجری مناسب هستند.