نورپردازی محوطه
در محوطه سازی، فضاهای دورهمی، نشیمن و گذران اوقات فراغت تبدیل به بخش لاینفکی شده اند. امروزه بیشتر افراد ترجیح می دهند تا حد امکان از طبیعت و فضای بیرونی لذت ببرند، به خصوص در شرایطی از سال که هوا مناسب و مطبوع است. به لطف وجود تجهیزات روشنایی و نورپردازی متنوع و در دسترس، افراد می توانند حتی بعد از تاریک شدن هوا نیز از فضاهای بیرونی لذت ببرند. در همین راستا نورپردازی در فرآیند طراحی محوطه، آیتم حیاتی شده است.
پروسه طراحی و اجرای نورپردازی در محوطه، همیشه با در نظر گرفتن اهداف ایجاد و استفاده از فضای باز، شروع می شود. ممکن است این هدف فقط ایجاد فضای سبزی با دید و منظرهای زیبا و نورپردازی های ساده ای برای تردد باشد که به سادگی و با کمترین تمهیدات و هزینه ای قابل اجراست. اما در صورتی که در طراحی محوطه، تدارک فضایی برای دورهمی خانوادگی و دوستانه، برگزاری میهمانی ها، فضای بازی کودکان و گذران اوقات فراغت، مد نظر باشد، قطعا در شب هنگام نیز این فضا باید قابل بهره برداری باشد و به تبع، نیاز به طراحی و عملیات اجرایی پیچیده تری در نورپردازی وجود دارد.
نورپردازی مناسب علاوه بر اینکه نیاز به روشنایی ضروری را برآورده می سازد، به جذابیت های فضایی-بصری المان ها و فضای پیرامونی نیز می افزاید. یکی از این جذابیت ها، ایجاد عمق در اجزا و عناصر طبیعی و مصنوعی می باشد، به طوری که تابش نور باعث ایجاد تنالیته های روشن، نیمه روشن و تاریک در فضا می شود و حس دوری و نزدیکی را القا کرده و عمق و بعد فضایی یک محوطه سازی را تقویت می کند.
منبع روشنایی می تواند به صورت نقطه ای یا محیطی باشد.
نوع محیطی، نورپردازی ملایمی را برای محدوده نسبتا گسترده ای فراهم می آورد. برای فضاهای نشستن و تردد مناسب است.
نوع نقطه ای برای تمرکز بر المانی شاخص است و نظرها را به سمت یک ویژگی خاص جلب می کند.
با توجه به ماهیت متنوع محوطه، استفاده از هر دو روش، با ایجاد تعادل و توازن بین آنها، راهکار بهینه ای است.
هر دو نوع این منابع، نور را به سه صورت رو به پایین، رو به بالا و متقابل، می تابانند. هر کدام دارای جلوه های منحصر به فرد سایه اندازی می باشند. البته در نوع متقابل، به دلیل تابش نور از دو سمت، سایه المان قابل توجه نیست.
نواحی و المان هایی که معمولا در محوطه سازی، هدف نورپردازی قرار می گیرند عبارتند از :
-مسیرهای تردد، شامل پیاده و سواره
-فضاهای مکث و نشستن مانند آلاچیق، گودال باغچه و نیمکت ها
-درختان و گیاهان قابل توجه و المان های تزئینی مانند مجسمه ها
-استخرها، آب نماها و دیگر بدنه های آبی
-پله ها و اختلاف سطح ها