پله در محوطه سازی ویلا

در سایت هایی که زمین دارای عوارض و ناهمواری هایی است و طراحی محوطه آن ها بر مبنای شیب و کمترین میزان دخل و تصرف شکل می گیرد، ساخت پله برای دسترسی به ترازهای مختلف، اجتناب ناپذیر است. علاوه بر ضرورت عملکردی، پله ها المان های جذابی در محوطه به شمار می روند که دارای پتانسیل اجرای طرح های متنوع را با متریال مختلف دارند. از همین رو حتی در زمین های کاملا مسطح، اجرای چند اختلاف سطح و تعدادی پله باعث فضاسازی، مرزبندی و تنوع کالبدی-فضایی در محوطه سازی می شود.

موارد مهم در طراحی و اجرای پله در محوطه:

-مکان یابی صحیح

با توجه به ابعاد سایت در دسترس، موقعیت بنا یا طراحی ویلای موجود در محوطه و دیگر المان ها و فضاهای مورد نیاز و نقشه دقیق توپوگرافی باید برای مکان اجرای پله تصمیم گیری کرد. پله های دسترسی به ویلا باید حتی المقدور نزدیک به محور اصلی ورودی باشد. در فضاهای بزرگ می توان چندین مسیر پله  ای برای رسیدن به بنا تعریف کرد اما حداقل یکی از آنها باید دارای کوتاهترین فاصله با آن باشد.

پله های ارتباطی بین فضاهای مختلف باید به گونه ای باشد که سیرکولاسیون صحیحی در سراسر محوطه برقرار باشد. در این بین زاویه ریزش خاک، مسیرهای زهکشی و بسترهای سخت یا نرم موارد قابل اهمیتی هستند.

-اجرای صحیح

بسته به موقعیت، تعداد، متریال و فضای مورد نیاز پله ها، نحوه اجرای تک پله ها و دیوارهای حائل کناری تعیین می شود. با توجه به نوع خاک، باید بستر سازی مناسب صورت گیرد. بسترهای سخت و معمولی برای اجرای تعداد محدودی می توانند مناسب باشند اما درصورتی که بافت زمین سست و روان باشد باید تمهیدات برداشت خاک های رویی و مقاوم سازی و متراکم سازی انجام شود. در بعضی شرایط حتی باید یک ساختار نیمه سازه ای برای آن در نظر گرفت.

رعایت حداقل استانداردها نیز برای سهولت عبور و امنیت اهمیت دارد. حداقل کف پله 30 سانتیمتر، حداکثر ارتفاع پله 15 سانتیمتر و حداکثر تعداد پله در یک مسیر بدون پاگرد 9 عدد می باشد. بدین رو ممکن است پاگردهایی در یک مسیر مورد نیاز باشد، این پاگردها بسته به نوع طرح ممکن است در امتداد هم و یا با ایجاد چرخش ها و زوایایی قرار بگیرند. کف پله های عریض تر می توانند به عنوان سکوهایی برای نشستن نیز مورد استفاده قرار بگیرند.

-انتخاب متریال مناسب

از آنجاییکه پله های محوطه در معرض شرایط آب و هوایی مختلف قرار دارند، باید دارای مقاومت کافی در برابر گرمای شدید، یخ زدگی و رطوبت باشند. همچنین سطح رویی آنها باید دارای اصطکاک کافی باشد و به زودی ساییده نشود تا مانع لغزش و سرخوردن شود. متریال مورد استفاده برای محوطه سنگ، بتن، آجر است. در بعضی مناطق که چوب در دسترس است و سایت در معرض یخبندان های طولانی نیست، می توان از چوبهای مهندسی و کامپوزیت استفاده کرد. سنگ های با ظاهر طبیعی دارای تناسب مطلوبی با المان های طبیعی و فضای سبز محوطه هستند.

-طراحی فرم بهینه

فرم پله در نتیجه فضای در دسترس بین عوارض و ناهمواری ها و خطوط محوری و تعریف کننده سیرکولاسیون فضایی مجموعه حاصل می شود. خطوط پیرامونی فضای راه پله باید در هماهنگی با گرافیک طراحی محوطه باشد. البته فرم پله بستگی زیادی نیز به میزان اختلاف ارتفاع دو تراز و تعداد پله ها، تعداد و فرم قرارگیری و چرخش پاگردها دارد. در عین حال اجرای طرح های خلاقانه و متنوع بسیاری مقدور است.

-ابتکارات ساده

با طرح های ساده ولی خلاقانه می توان پله های محوطه را جذاب تر اجرا کرد. لزوما جذابیت، منوط به وسعت و تعداد پله ها وابسته نیست. حتی با چند پله خاص می توان اختلاف ارتفاع دو سطح را به زیبایی پوشش داد.